Paano mag-budget ng pera mula sa allowance o sahod

Bilang isang estudyante o empleyado, dapat marunong tayong mag-budget ng allowance sa pang-araw-araw na gastusin natin. Kahit gaano kalaki ang iyong allowance sa isang araw, linggo o isang buwan kung hindi mo rin alam ang tamang paraan sa pag-budget ng pera, siguradong walang matitira rito at ang mas malala, maghihiram na lamang sa iba.

Paano mag-budget ng allowance o sahod
Alamin ang tamang paraan sa pag-budget ng pera

Sa mga estudyante, karaniwang binibigay ang allowance ay araw-araw o bawat linggo lalo na kung nakatira ka sa inyong bahay at kasama mo ang iyong pamilya. Ang ibang estudyate naman na malayo ang paaralan ng sekondarya o kolehiyo ay kailangan nilang lumuwas at lumayo sa kanilang pamilya at tumira sa mga boarding houses, apartment, dormitoryo o sa mga kakilala nila. Kung kayat natatanggap na lamang nila ang kanilang allowance kada linggo o buwan.

Ang mga empleyado naman na sumasahod kada buwan, ang pagsunod sa pang-araw-araw na allowance ay isa sa maganda at tamang paraan ng pagbabadyet. Nang sa ganun, kontrolado mo ang paggastos at alam mo kung saan napupunta ang iyong pera.

 

Paano dapat mag-budget ng pera ang isang estudyante o empleyado?

May dalawa na tamang paraan sa pag-budget ng pera mula sa allowance o sahod ang ituturo sa iyo ngayon. Ito ang ‘Allowance – Expenses‘ at 50-30-20 budget rule. Tatalakayin muna natin kung magkano ang average na allowance ng isang estudyante o empleyado sa isang araw at kung anu-ano ang mga pangunahing pangangailangan na dapat pagkagastusan muna para mga halimbawa sa ibaba.

 

Magkano ang iyong allowance sa isang araw?

Ang mga nag-aaral ng sekondarya ay maaring makatanggap ng allowance na PhP 50 hanggang PhP 250 habang ang mga estudyante na nag-aaral naman sa kolehiyo ay maaring makatanggap ng PhP 150 hanggang PhP 500 sa isang araw.

Para sa mga empleyado naman, halos magkapareho lang naman din sila sa mga estudyante pagdating sa laki ng allowance.

Saan ba dapat mapunta ang allowance na ito?

> Transportasyon (papunta at pabalik)
> Merienda (umaga at hapon)
> Pagkain (tanghalian)
> School requirements (photocopies, printing atbp)
> Others

 

A. Paano mag-budget ng allowance o sahod gamit ang Allowance – Expenses?

Ang pag-budget ng pera mula sa allowance o sahod ay ang unang hakbang kung nais mong may matira pa sa iyong pera na maaari mong itabi ipunin at ideposito sa iyong bank account o alkansya.

Ngayon na alam mo na kung saan dapat mapunta ang iyong pera, ituturo sa iyo ang tamang paraan kung paano mag-budget ng allowance at malaman mo kung gusto mo pa bang gumastos sa mga bagay o gawain na hindi namin kailangan.

Ito ang apat na hakbang sa pag-budget ng allowance o sahod na kailangan mong sundin. Madali lang mga hakbang na ito, kailangan mo lang ng papel, ballpen o lapis at calculator o pwede mong gamitin ang built-in calculator ng iyong cell phone.

 

1. Fixed and variable expenses

Ang dapat mong gawin ay isipin at ilista lahat ng mga bagay kung saan mapupunta ang perang ito. Pakilista na rin ang halaga ng pera na gagastusin para dito. Paghiwalayin ang mga pangunahing gastusin tulad sa itaas mula sa mga hindi naman dapat pagkagastusan na ginagawa mo tulad nang pagbili ng softdrinks, miryenda pa sa hapon, 2 oras sa computer shop, cell phone loads atbp. Paano?

May dalawang uri ng gastusin, ito ang fixed at variable expenses. Ang fixed expenses ay mga bagay o gawain na hindi magbabago ang halaga o presyo kahit magdaan ang mga araw tulad ng transportasyon, renta, kuryente o tubig.

Ang variable expenses naman ay syempre kabaliktaran ng fixed expenses. Ito ang mga bagay o gawain na pwedeng magbago at mismong ikaw pwede mong baguhin. Halimbawa, pagkain sa labas, miryenda at iba pa.

2. Allowance – Expenses (Fixed + Variable)

Pagsamahin lahat ang halaga ng pera na magagastos mo mula sa fixed at variable expenses. Ibawas ang expenses na ito sa iyong allowance. Mabuti kung mas mataas ang iyong allowance kaysa sa expenses mo. Ngayon kung may natira pang pera mula sa iyong allowance, ito dapat ang iyong ipon na kailangan mong itaba o itago.

3. Variable expenses lists

Tignan ang iyong listahan ng mga variable expenses. Alin sa mga ito napupunta ang mas malaking halaga ng pera at alin sa mga ito ang hindi mo naman kailangan bilhin o gawin? Kung marami man ang mga bagay at gawain ang walang maitutulong sa iyo, ito na mga bagay na dapat mong limitahan o itigil. Nang sa ganun, ang perang mapupunta dapat sa mga walang kabuluhang bagay na ito ay hindi magagastos at madadagdag na lang sana ito sa matitirang pera na maaari mong itabi at ipunin.

4. Masanay sa mga fixed expenses

Kung nais mong mag-impok ng pera mula sa iyong allowance, dapat kang masanay na gumastos lang sa mga fixed expenses mo. Nang sa ganun mas malaki ang perang matitira sa iyo na maari mong itabi at magamit sa mga importanteng bagay na kakailanganin mo.

 

 

B. Paano mag-budget ng allowance gamit ang 50/20/30 budget rule?

Ang 50/20/30 budget rule ay isang paraan ng pag-budget ng pera mula sa buwanang sahod o kita at pwede rin ito sa pag-budget ng allowance. Paano ito gawin?

Madali lang 50-30-20 budget rule. Hatiin ang iyong budget o allowance. 50% para sa mga pangunahin pangangailangan at 30 % para sa mga gusto mo habang ang 20% naman na natitira ay para sa ipon.

Pwede mong subukan ang 50-30-20 budget rule sa pag-budget ng allowance. Ang budget rule na ito ay hindi mahirap at hindi mabilis, nakadepende rin ito kung gaano kalaki ang iyong allowance para sa iyong mga gastusin. Halimbawa, maaring mas mahal ang presyo ng mga bilihin sa lungsod kaysa sa bayan.

 

Halimbawa

May allowance kang PhP150 araw-araw. Ang gastos mo para sa transportasyon (PhP 24), miryenda (PhP 30), pangtanghalian (PhP 45) at iba pa tulad ng mga photocopy ng handouts o printing (hindi naman ito araw-araw – PhP 30). Sa kabuoan, ang gastos mo ay PhP 129. Ngayon ang formula ay allowance minus fixed expenses. Ang matitira sa iyo ay PhP 21. Hindi lang PhP 21 ang matitira, pwedeng Php 30, 40 o 50 ang matitira dahil hindi naman duretsong araw-araw ang gastos para sa photocopy, printing o iba pang school requirements.

Sa PhP 20 na natirang yan, maari ka nang magsimulang mag-ipon ng pera. Paano kung nais mong mag-ipon sa loob ng isang taon o 2 school semesters (9-10 months)? Ganito iyon, 5 days per week, 4 weeks per month at 5 months per semester. Magkano kaya ang pwedeng maipon mo sa loob ng 2 semester mula sa iyong allowance?

Ito ang formula natin:
5 (days) X 4 (weeks) X 5 (months/sem) X 2 (Sem) X Natira sa allowance = Ipon

5x4x5x2x Php 20 = PhP 4,000
5x4x5x2x Php 30 = PhP 6,000
5x4x5x2x Php 40 = PhP 8,000
5x4x5x2x Php 50 = PhP 10,000

Saan mo basta-basta makukuha o makakapulot ng PhP 4,000 o PhP 10,000? Sa loob ng isang taon, ganito kalaki ang pera na maaari mong maimpok mula sa iyong allowance. Nag-aaral na nga, nag-iipon ka pa. Hindi lang ganito kalaki ang halagang maari mong maipon, basta may kontrol ka sa iyong sarili sa mga gusto mo at alam mong magtipid, tiyak mas malaki pa sa hindi mo inaasahan ang iyong maiipon.

 

Dagdag ipon tips para sa mga etudyante at empleyado

Sundin ang mga tips na ito kung nais mong magtipid ng pera. Nang sa ganun, mas malaki ang matitira na pera mula sa iyong allowance o sahod.

1. Itigil ang bisyo (alak, sigarilyo atbp) at limitahan ang paglakwatsa.

2. Pumunta lang sa mga computer shop para sa mga school projects at research hanggat maaari.

2.1 Ang paggamit ng computer applications at digital contents para matuto ay isa rin magandang benepisyo ng paggamit ng computer basta limitahan ang paggamit nito para hindi maabuso.

2.2 Tapusin muna ang mga research o projects bago bumisata sa mga social media networks. Para kung sakaling malapit na ang time-out ng nirentahan mong computer, kahit papaano ay natapos mo na ang iyong dapat gawin.

3. Magluto sa bahay at magbaon sa school. Bawasan din ang pagkain sa labas. Umiwi na lang sa bahay, boarding house kung malapit o dormitoryo para doon kumain ng pangtanghalian.

4. Magbaon na lang ng tubig para hindi mo na kailangan bumuli sa school canteen. Mas maganda rin ang tubig kaysa sa mga ‘sweetened beverages’ o softdrinks na may halong kemekal. At kung tubig ang ipapalit sa lahat ng iyong inumin, siguradong makakatipid ka ng mas malaking pera.

5. Ilan sa mga estudyante at kahit na mga empleyado ang nakasanayan na ang paglakwatsa gabi-gabi o hindi kaya dalawa o tatlong beses sa isang linggo. Alam natin na ang pag-aaliw kasama ang ating mga kaibigan o katrabaho ay malaki ang posibilidad na gumastos tayo ng mas malaking pera para sa inuman o pagkain.

Limitahin din ang paglabas kasama ang mga barkada lalo na kung ikaw ‘yung tipo ng tao sanay manglibre o di kaya parating mas malaki ang patak o bahagi mo sa gastos. Pwedeng isang beses sa isang linggo o dalawang beses sa isang buwan maaari kang lumabas at mag-aliw kasama ang mga kaibigan. Lalo pa na ang pag-aaliw ay isang parte at paraan ng ating buhay para mamulat sa sarili, paligid at pag-iisip basta hindi ito naaabuso at nakakasira sa pag-aaral o trabaho.

 

Ito mga dapat isaalang-alang sa tamang paraan sa pag-budget ng pera mula sa allowance o sahod.

Magandang ideya rin ang pagturo sa mga bata kung paano mag-budget ng allowance para alam nila kung paano nagagastos at napupunta ng pera. Sa pagsunod sa tamang paraan ng pag-budget ng pera mula sa allowance sa mas murang edad nila, matututo rin silang maging responsable pagdating sa paghawak at paggastos ng pera.


Posted on:

Tags:

Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *